เทคโนโลยีจีโนม อหังการของมนุษย์ (ตอนที่ ๑)

				โดย นพ.ประสิทธิ์ ผลิตผลการพิมพ์
				ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ


				***


	หนังสือเล่มหนึ่งที่ชื่อว่า “As the Future Catches You” เขียนโดย ฮวน เอ็นริเก้ (Juan Enriquez)
ได้ชี้ให้เห็นว่าเทคโนโลยีชีวภาพ (โดยเฉพาะเทคโนโลยีด้านจีโนม) จะมีผลกระทบรุนแรงแค่ไหน อย่างไร
ต่อชีวิตของปัจเจกบุคคล ชีวิตการทำงาน สุขภาพอนามัย แนวทางการลงทุน และต่อโลกทั้งระบบ


	เอ็นริเก้ได้แสดงแนวความคิดว่าด้วยเรื่องการสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืนของ
แต่ละประเทศว่าเกิดจากความรู้โดยรวมของสังคม (knowledge) และความสามารถในตัวของมนุษย์เอง
(human resource) ซึ่งผู้เขียนได้ย้ำว่าสองสิ่งนี้มีความสำคัญมากกว่าทรัพยากรชนิดอื่นใดทั้งสิ้น และ
ยังได้ชี้ให้เห็นว่าสังคมฐานความรู้ของแต่ละประเทศ (knowledge-based economy) จะเกิดขึ้นได้นั้น 
สังคมจะต้องมีองค์ประกอบสำคัญ 3 ประการคือ จะต้องมีความสามารถในการสร้างสรรค์ความรู้ให้เกิดขึ้น
(creation) มีแนวทางการปกป้องสิทธิและผลประโยชน์ที่เกิดขึ้น (protection) จากความรู้ และมีความ
สามารถในการกระจายผลิตภัณฑ์ความรู้ / การสร้างผลิตภัณฑ์ความรู้ให้เข้าสู่เชิงพาณิชย์ได้ 
(dissemination / commercialization) 


	เอ็นริเก้ยังเห็นว่าองค์ความรู้สำคัญ 3 ประเภทที่น่าจะมีผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคม
เป็นอย่างมาก ได้แก่ เทคโนโลยีทางคอมพิวเตอร์ (ระบบปัญญาประดิษฐ์), เทคโนโลยีจีโนม (โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งทางด้านชีวสารสนเทศศาสตร์, และเทคโนโลยีต่างๆ ในการศึกษายีน) และเทคโนโลยีจิ๋ว หรือ
นาโนเทคโนโลยี


	ทั้งนี้ เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เป็นเทคโนโลยีที่ดำเนินมานานและเกือบถึงจุดสูงสุดตามศักยภาพ
ของเทคโนโลยีที่อิงบนสารกึ่งตัวนำแล้ว มีการใช้งานกันอย่างแพร่หลาย และได้สร้างความเปลี่ยนแปลง
ให้กับโลกและมนุษย์อย่างมากมาย นาโนเทคโนโลยีนั้นเป็นเทคโนโลยีในอนาคต ซึ่งในปัจจุบันยังอยู่ใน
ระยะเริ่มต้น ส่วนเทคโนโลยีจีโนมนั้นเป็นเทคโนโลยีที่กำลังมีการพัฒนาและใช้งานอย่างจริงจังในปัจจุบัน 
และจะมีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อประเทศต่าง ๆ ในเวลาอันใกล้นี้ 


	ประเทศต่างๆ ทั่วโลกทั้งประเทศพัฒนาแล้วและประเทศกำลังพัฒนาต่างมุ่งเน้นการพัฒนา
เทคโนโลยีจีโนม และประยุกต์ใช้สำหรับประเทศตนเอง เพราะเทคโนโลยีนี้เป็นเทคโนโลยีที่จะทำให้
แต่ละประเทศสามารถพัฒนาสิ่งมีชีวิตของแต่ละประเทศ (เช่น พืชอาหาร, สัตว์เศรษฐกิจ) ให้มีคุณสมบัติ
ใหม่ ๆ ตามที่ต้องการได้ และยังเป็นแนวทางที่จะสามารถป้องกันการเกิดโรคในประชาชน เป็นการสร้าง
สุขภาพดีถ้วนหน้าให้กับประชาชนของประเทศแบบยั่งยืน 


	นอกจากนี้เทคโนโลยีจีโนมยังเป็นเทคโนโลยีที่ประเทศกำลังพัฒนามีโอกาสที่จะก้าวทัน
ประเทศพัฒนาแล้วได้ (ต่างกับเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ที่มีโอกาสน้อยกว่ามาก) เนื่องจากเทคโนโลยี
จีโนมสามารถประยุกต์ร่วมกับการใช้ทรัพยากรธรรมชาติเป็นสิ่งตั้งต้นในการพัฒนา ประเทศกำลังพัฒนา
หลายประเทศ (รวมทั้งประเทศไทย) จะมีข้อได้เปรียบอย่างมากต่อประเทศพัฒนาแล้ว เพราะมีทรัพยากร
ธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพสูงกว่าประเทศพัฒนาแล้วอย่างมาก ดังนั้นเทคโนโลยีจีโนม
จึงเป็นสิ่งที่แทบทุกประเทศทั่วโลกมุ่งลงทุนกันอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ทุกประเทศมีโอกาสประสบ
ความสำเร็จในสาขาที่ได้เปรียบต่อประเทศอื่น ที่เป็น Niche area ของประเทศตนเอง ซึ่งประเทศอื่น
จะไม่สามารถก้าวทันได้ และเมื่อนั้นประเทศนั้นก็จะสามารถเป็นผู้ครองตลาดในผลิตภัณฑ์นั้น ๆ 
ได้เป็นประเทศแรก 


	สำหรับประเทศไทย สาขาที่มีโอกาสประสบความสำเร็จสูงและครองความเป็นผู้นำใน
ตลาดโลกได้ คือ สาขาจีโนมกุ้ง จีโนมข้าว และจีโนมมนุษย์ในโรคที่เป็นปัญหาของประเทศไทย เช่น 
ไข้เลือดออก ธาลัสซีเมีย มาลาเรีย เป็นต้น


	ในหนังสือเล่มนี้ได้อธิบายถึงผลกระทบของเทคโนโลยีด้านจีโนม แต่ยังไม่ครอบคลุมแนวคิด
ทั้งหมด จึงได้เพิ่มเติมข้อมูลบางประการ เพื่อให้กระจ่างขึ้นดังนี้


	เทคโนโลยีด้านจีโนมนั้นเป็นเทคโนโลยีที่จะมีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อทั้งชีวิตของปัจเจกบุคคล
ชีวิตการทำงาน แนวทางการลงทุน และระบบเศรษฐกิจของโลกทั้งระบบ โดยอาจแบ่งการได้รับผลกระทบ
ออกเป็น 4 ระยะดังนี้


	ระยะที่1 : 	ระยะเริ่มพัฒนาเทคโนโลยีจีโนม เป็นช่วงเวลาในปัจจุบัน ซึ่งประเทศส่วนใหญ่ในโลก
		ได้เดินทางมาถึงระยะกว่ากึ่งกลางของระยะที่ 1 แล้ว 


	ส่วนประเทศไทยอยู่ในระยะเริ่มต้นของระยะที่ 1 นี้ นักวิทยาศาสตร์ไทยได้ให้ความสำคัญ
อย่างมากและเริ่มรวมกลุ่มวิจัยอย่างจริงจังในหลายสถาบันแล้ว ซึ่งการวิจัยด้านจีโนมจะประสบความ
สำเร็จได้นั้นต้องการการลงทุนสูง และต้องการการบริหารจัดการแบบพิเศษที่ต่างไปจากระบบเดิม 
ซึ่งไม่สามารถทำได้เองจากหน่วยงานย่อยๆ เหล่านั้น เนื่องจากเป็นโครงการใหญ่ระดับชาติ หากรัฐบาล
ต้องการได้ผลลัพธ์ในด้านการกระตุ้นเศรษฐกิจที่ชัดเจน รัฐบาลควรให้การสนับสนุนอย่างเป็นรูปธรรม 
ทั้งในด้านนโยบาย การกำหนดให้เป็นกลยุทธ์ของชาติ การกำหนดบริหารจัดการแบบพิเศษ และ
สนับสนุนทุนวิจัยที่มุ่งเป้า


	ระยะที่ 1 นี้เป็นระยะที่เริ่มมีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์กับข้อมูลทางชีววิทยา 
เพื่อหาความสัมพันธ์ในระบบด้านต่างๆ ในสิ่งมีชีวิต นับเป็นกระบวนทัศน์ใหม่ของวิทยาศาสตร์ชีวภาพ 
ซึ่งเกิดมาจากความก้าวหน้าด้านจีโนม และชีวสารสนเทศ การทำวิจัยในระดับจีโนมนั้นเป็นวิธีวิจัยที่จะ
ปฏิวัติวิธีวิจัยแบบดั้งเดิมโดยสิ้นเชิง อาจเปรียบเทียบได้ว่าการวิจัยระดับจีโนมเปรียบเสมือนเป็นโรงงาน
ที่สามารถผลิตผลงานที่มีมาตรฐานสูงได้จำนวนมหาศาลหลายร้อยเท่าตัวในเวลาอันสั้นลงอย่างมาก 
เทคโนโลยีจีโนมจะเปลี่ยนโฉมหน้าวิทยาศาสตร์ชีวภาพ จากเดิมที่เป็นสาขาที่มีข้อมูลแบบข้อมูลน้อย
และมีการใช้ประโยชน์ต่ำ ให้เป็นสาขาที่มีข้อมูลจำนวนมากและมีการใช้ประโยชน์มหาศาล 


	การวิจัยในอนาคตอันใกล้ของประเทศไทยจำเป็นจะต้องใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ด้านจีโนม
และชีวสารสนเทศ เพื่อให้ได้ผลคุ้มค่าต่อการวิจัยในระยะเวลาอันสั้น แม้ว่าการวิจัยด้านชีวภาพแบบดั้งเดิม
ในบางสาขายังอาจสามารถดำเนินไปได้ แต่นักวิทยาศาสตร์ด้านชีวภาพของไทยเกือบทั้งหมดควรปรับ
วิธีการทำวิจัยใหม่ให้เข้าสู่เทคโนโลยีจีโนมและชีวสารสนเทศ มิฉะนั้นการทำวิจัยด้านชีวภาพของประเทศ
ไทยที่ลงทุนลงแรงเกือบทั้งหมดก็แทบจะไม่เกิดประโยชน์อย่างคุ้มค่าแต่อย่างใด


				***

ที่มา : http://www.thainhf.org/html/modules.php?name=News&file=article&sid=266