อักษรไทย คือ สัญลักษณ์ที่ทำหน้าที่แทนเสียงในภาษาไทยมี ๓ ชนิด คือ รูปสระ รูปพยัญชนะ และรูปวรรณยุกต์

๑. สระ

          ๑.๑ รูปสระ ในภาษาไทยแม้จะมีเสียงสระ ๓๒ เสียงก็ตาม แต่มีรูปสระ หรืออักษรที่ใช้แทน เสียงสระเพียง ๒๑ รูป ดังต่อไปนี้

เว็บไซต์นายร้อยไทย อยากเป็น...นักเรียนเตรียมทหาร อยากเป็น...นักเรียนนายร้อย อยากเป็น...นายทหาร อยากเป็น...นายตำรวจ อยากเป็น...นักบินรบ อยากเป็น...ผู้บังคับการเรือ อยากเป็น...วิศวกรการบิน อยากเป็น... ฯลฯ ... ทุกคำถามมีตอบ ... www.thaicadet.org   เว็บไซต์นายร้อยไทย แนะนำข้อมูลการสอบเข้าเป็นนักเรียนเตรียมทหาร แหล่งรวมข้อสอบเก่า & เฉลย และบทเรียนออนไลน์วิชาคณิต วิทย์ อังกฤษ ไทย และสังคม www.thaicadet.org

          ๑.๒ เสียงสระ รูปสระทั้ง ๒๑ รูปนี้ สามารถนำมาใช้เขียนแทนเสียงสระทั้ง ๒๔ เสียง และ เสียงสระเกิน ๘ เสียง ซึ่งทำให้เสียงในภาษาไทยมีทั้งหมด ๓๒ เสียง หรือพูดให้เข้าใจง่ายขึ้นมาหน่อยก็คือ รูปสระทั้ง ๒๑ รูป ถูกนำมาเขียนประสมกันไปมาจนเกิดเป็น ๓๒ รูป เช่น

- สระเ_ ะ เกิดจาก สระไม้หน้า ประสมกับสระวิสรรชนีย์

- สระเ_ ือะ เกิดจาก สระไม้หน้า ประสมกับฟันหนู พินทุ์อิ ตัวออ วิสรรชนีย์

          ทีนี้ลองมาดูกันว่า สระทั้ง ๓๒ รูป มีอะไรกันบ้าง... ดังต่อไปนี้ค่ะ

๑. อะ

๒. อา

๓. อิ

๔. อี

๕. อึ

๖. อื

๗. อุ

๘. อู

๙. เอะ

๑๐. เอ

๑๑. แอะ

๑๒. แอ

๑๓. เอียะ

๑๔. เอีย

๑๕. เอือะ

๑๖. เอือ

๑๗. อัวะ

๑๘. อัว

๑๙. โอะ

๒๐. โอ

๒๑. เอาะ

๒๒. ออ

๒๓. เออะ

๒๔. เออ

๒๕. อำ

๒๖. ใอ

๒๗. ไอ

๒๘. เอา

๒๙. ฤ

๓๐. ฤๅ

๓๑. ฦ

๓๒. ฦๅ

          ๑.๓ การเขียนสระ คือ การนำรูปสระมาประสมกับตัวอักษร มีวิธีเขียนดังนี้

๑.) เขียนแบบคงรูป คือ เขียนแล้วรูปสระยังคงอยู่เหมือนเดิม

โม (สระโอ)

โพ (สระโอ)

ธิ (สระอิ)

ญาณ (สระอา)

จากตัวอย่างน้อง ๆ จะเห็นว่า การเขียนแบบคงรูปนี้ จะใช้รูปสระนั้น ๆ แบบตรง ๆ กันเลยค่ะ

๒.) เขียนแบบลดรูป คือ เมื่อประสมกับพยัญชนะแล้ว ไม่ปรากฏรูปสระที่ใช้ เช่น

จร = จ สระออ ร สะกด ลดรูป สระออ

ณ = ณ สระอะ - สะกด ลดรูป สระอะ/วิสรรชนีย์

ก็ = ก สระเอาะ - สะกด ลดรูป สระเอาะ

เพชร = พ สระเอะ ช สะกด ลดรูป สระอะ/วิสรรชนีย์

๓.) เขียนแบบเปลี่ยนรูป คือ ใช้สระตัวหนึ่งประสมกับพยัญชนะ แต่เมื่อเขียนกลับเปลี่ยนเป็นสระ อีกรูปหนึ่ง

ร สระอะ ก สะกด เปลี่ยนสระอะ เป็น ั = รัก

ก สระเออะ ด สะกด เปลี่ยนสระเออ เป็น ิ = เกิด

พ สระอะ ณ สะกด เปลี่ยนสระอะ เป็น รร = พรรณ

ป สระเอะ ด สะกด เปลี่ยนสระเอะ เป็น ? = เป็ด

ข สระแอะ ง สะกด เปลี่ยนสระแอะ เป็น ? = แข็ง

ทบทวนความรู้ : พิจารณาพยางค์ต่อไปนี้ว่าเขียนด้วยสระชนิดใด (คงรูป ลดรูป เปลี่ยนรูป)

๒. พยัญชนะ

          ๒.๑ รูปพยัญชนะ พยัญชนะไทยมีทั้งหมด ๔๔ รูป ซึ่งจัดเป็นวรรคต่าง ๆ ตามแหล่งกำเนิดของเสียง ได้ดังนี้

วรรค กะ ได้แก่ ก ข ข ฃ ค ฅ ฆ ง กำเนิดเสียงที่คอ

วรรค จะ ได้แก่ จ ฉ ช ซ ฌ ญ กำเนิดเสียงที่เพดาน

วรรค ฏ ได้แก่ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ กำเนิดเสียงที่ปุ่มเหงือก

วรรค ตะ ได้แก่ ด ต ถ ท ธ น กำเนิดเสียงที่ฟัน

วรรค ปะ ได้แก่ บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ ม กำเนิดเสียงที่ริมฝีปาก

เศษวรรค หรืออวรรค ได้แก่ ย ร ล ว ศ ษ ส ห ฬ อ ฮ กำเนิดเสียงจากฐานต่าง ๆ กัน

          ๒.๒ เสียงพยัญชนะพยัญชนะไทยมีทั้งหมด ๔๔ รูป แต่สามารถออกเสียงได้เพียง ๒๑ เสียง ได้แก่ “ ก ค ง จ ช ซ ด ต ท น บ ป พ ฟ ม ย ร ล ว ฮ อ” ซึ่งพี่ได้กล่าวถึงแล้ว ในบทที่ ๑

          มาถึงตอนนี้แล้ว ทราบหรือไม่คะว่า ทำไมพยัญชนะไทยถึงออกเสียงได้เพียง ๒๑ เสียง ?

คำตอบก็คือ... เพราะบางเสียงเวลาที่เราออกเสียงแล้ว มันเป็นเสียงซ้ำกัน เช่น

- เสียง “ ค” มีพยัญชนะที่เสียงซ้ำกัน คือ “ ข ฃ ค ฅ ฆ”

- เสียง “ ท” มีพยัญชนะที่เสียงซ้ำกัน คือ “ ท ธ ฑ ฒ ถ ฐ” เป็นต้น

และนี่เองเป็นที่มาว่าทำไมพยัญชนะไทยจึงมี ๔๔ รูป ๒๑ เสียง และเมื่อทราบอย่างนี้แล้ว จำประโยคต่อไปนี้ไว้ให้ขึ้นใจนะคะ เพราะออกสอบบ่อยมาก ๆ “ พยัญชนะไทยมี ๔๔ รูป ๒๑ เสียง”

          เมื่อทราบเรื่องรูปพยัญชนะ และเสียงของพยัญชนะแล้ว คราวนี้เรามาดูกันว่า หน้าที่ของพยัญชนะไทย มีอะไรกันบ้าง

          ๑. ทำหน้าที่เป็นพยัญชนะต้น พยัญชนะต้น คือ พยัญชนะตัวแรกของคำที่มีสระต่อท้าย เช่น “ พ ร” พยัญชนะต้นคือ “ พ” พยัญชนะต้นแบ่งเป็น ๒ ชนิด คือ

(๑.) พยัญชนะต้นตัวเดียว เช่น นัก เ รียน ต้อง ไ ป เ รียน , ไ ด โ น เ สาร์ เ ต่า ล้าน ปี

(๒.) พยัญชนะต้น ๒ ตัว หรือที่เรียกว่า “ ตัวอักษรควบกล้ำ” ซึ่ง “ อักษรควบกล้ำ” ก็คือ คำที่มีพยัญชนะ “ ร ล ว” ไปควบกล้ำ กับพยัญชนะอื่น ๆ เวลาอ่านต้องออกเสียงพยัญชนะพร้อมกัน ๒ ตัว เช่น คำว่า “ คว าม” ออกเสียง “ คว” พร้อมกัน หรือ คำว่า “ พร าว” ออกเสียง “ พร” พร้อมกัน

          อักษรควบกล้ำแบ่งเป็น อักษรควบแท้ และอักษรควบไม่แท้ โดยมิวิธีการสังเกตดังนี้ค่ะ

          อักษรควบแท้ คือ การออกเสียงพยัญชนะสองตัวพร้อมกัน เช่น กราบ กรู ครู กราว นิ ทรา ขลัง พลาด พลั้ง ครั้ ง คราว คลุ้ม คลั่ง เ ปลี่ยนแ ปลง ครอบ ครัว กวด แ กว่งไ กว ควาย ไ ขว่คว้า ขวักไ ขว่

          อักษรควบไม่แท้ แบ่งเป็น

          ๒. ทำหน้าที่เป็นพยัญชนะท้ายพยางค์ หรือตัวสะกด ตัวสะกด คือ พยัญชนะที่ต่อท้ายสระ หรือปิดท้ายคำ หรืออยู่หน้าตัวการันต์ เช่น น ก หย ก หว ย ครา ว บุรีรั มย์ ห งส์

          สำหรับพยัญชนะที่ทำหน้าที่เป็นตัวสะกด ก็คือ มาตราทั้ง ๙ (แม่ ก กา แม่ กก แม่ กง แม่ กด แม่ กน แม่ กบ แม่ กม แม่ เกย แม่ เกอว) ส่วนพยัญชนะที่ไม่สามารถใช้เป็นตัวสะกดได้ มี ๙ ตัว คือ ฃ คฉ ผ ฝ ฌ ห อ ฮ

          ๓. ทำหน้าที่เป็นอักษรนำ อักษรนำ คือ คำที่พยัญชนะต้นสองตัวประสมสระเดียวกัน โดยไม่ ประวิสรรชนีย์ (ไม่ประวิสรรชนีย์ คือ ไม่เขียนสระอะให้เห็น ) ดังนั้น เวลาอ่านพยัญชนะตัวหน้าจะออกเสียงนำพยัญชนะตัวถัดไป เช่น ตลาด (ตะ-หลาด) สำหรับวิธีการอ่านอักษรนำมีดังนี้

(๑.) อ่านออกเสียง ๒ พยางค์

เช่น ถลำ สนุก แ สวง สงบ สงัด สลอน สนม

- อักษรกลางนำอักษรต่ำเดี่ยว

เช่น จมูก ตวาด จรัส อนึ่ง ตลาด ตวัด จรัส อร่าม

 

          จะสังเกตว่า การออกเสียงอักษรนำแบบที่ ๑ คือ “ พยัญชนะตัวหน้าเป็นอักษรสูงหรืออักษรกลาง พยัญชนะที่ตามมาต้องเป็นอักษรต่ำเดี่ยว” เวลาออกเสียงพยางค์หลัง จะมีเสียง ห.หีบ เช่น ถลำ (อ่านว่า ถะ- ห ลำ), ตลาด (อ่านว่า ตะ- ห ลาด) เป็นต้น

          คราวหน้า ถ้าเจอคำ ๒ พยางค์ ที่พยางค์แรกออกเสียง “ อะ” แล้วพยางค์ที่สองออกเสียง “ ห.หีบ” ให้ทราบเอาไว้เลยว่านี่คือ “ อักษรนำ”

(๒.) อ่านออกเสียงพยางค์เดียว ถ้า ห นำหน้าอักษรเดี่ยว (ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ) หรือ

ห นำ ง เช่น หงอ หงาย เหงา

ห นำ ย เช่น หยาด หยาม หยี

ห นำ ญ เช่น หญิง หญ้า ใหญ่

ห นำ ล เช่น หลาย เหล้า หลาก

ห นำ น เช่น หนา หนี หนุ่ม

ห นำ ว เช่น หวาน หวีด ไหว

ห นำ ม เช่น หมา ไหม หมาก

อ นำ ย เช่น อย่า อยู่ อย่าง อยาก

NOTE: เรื่องการออกเสียง “ อักษรสูง อักษรกลาง อักษรต่ำ รวมทั้งอักษรคู่ และอักษรเดี่ยว” พี่จะกล่าวถึงโดยละเอียดอีกครั้งในบทที่ ๓ เรื่องไตรยางค์ ค่ะ

          ๔. ทำหน้าที่รักษารูปศัพท์เดิม โดยใช้เครื่องหมายทัณฑฆาต ( ์ ) กำกับพยัญชนะที่ไม่ต้องการออกเสียง เช่น ทุก ข์ พัน ธุ์ สวรร ค์ หรือบางครั้งก็อาจไม่มีเครื่องหมายทัณฑฆาตกำกับก็ได้ เช่น พุทธ (พุด) สมุทร (สะ - หมุด) มาตร (มาด)

          ๕. ทำหน้าที่เป็นอักษรย่อ เช่น

นรม. ย่อมาจาก นายกรัฐมนตรี

บก.ทบ. ย่อมาจาก กองบัญชาการกองทัพบก

รมต.นร. ย่อมาจาก รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี

ทบทวนความรู้ : พิจารณาพยางค์ต่อไปนี้ว่าเป็นอักษร หรือคำชนิดใด

๓. วรรณยุกต์

           ๓.๑ รูปวรรณยุกต์ มี ๔ รูป คือ

๒. รูปวรรณยุกต์โท ( ้ ) เช่น ห้อง เพ้อ ด้วน

๓. รูปวรรณยุกต์ตรี ( ๊ ) เช่น โต๊ะ เกี๊ยะ เปี๊ยก

๔. รูปวรรณยุกต์จัตวา ( ๋ ) เช่น ก๋วยเตี๋ยว จ๋อง โอ๋

            ๓.๒ เสียงวรรณยุกต์ มี ๕ เสียง คือ

๒. เสียงเอก ( ่ ) เช่น ติดต่อ ปกปัด แข่ง

๓. เสียงโท ( ้ ) เช่น เล่ม ราดหน้า แน่น

๔. เสียงตรี ( ๊ ) เช่น เท้า แม้ น้า

๕. เสียงจัตวา ( ๋ ) เช่น หนังสือ หรือ ฐาน

ข้อสังเกตเกี่ยวกับวรรณยุกต์

           ๑.) คำไทยทุกคำต้องมีเสียงวรรณยุกต์ คำที่ใช้ในภาษาไทย มีทั้งคำที่มีและไม่มีรูปวรรณยุกต์กำกับ แต่ทุกคำจะต้องมีเสียงวรรณยุกต์ ซึ่งเสียงวรรณยุกต์อาจไม่ตรงกับรูปวรรณยุกต์ที่กำกับอยู่ก็ได้

ก. คำที่มีรูปวรรณยุกต์ เช่น ก๋ากั่น สิ่งนั้น เหนี่ยวรั้ง

ข. คำที่ไม่มีรูปวรรณยุกต์ เช่น รูปภาพ หนังเหนียว ปากกา

ค. คำที่ออกเสียงวรรณยุกต์ไม่ตรงกับรูปวรรณยุกต์ เช่น

- ค่า ชั่ง เพื่อน มีรูปวรรณยุกต์เอก แต่ออกเสียงเป็นวรรณยุกต์โท

- น้ำ ฟ้า ไม้ ทีรูปวรรณยุกต์โท แต่ออกเสียงเป็นวรรณยุกต์ตรี

           ๒.) คำที่ประสมด้วยสระเสียงยาว เมื่อเติมวรรณยุกต์แล้ว อาจจะออกเสียงสั้น หรืออาจคงเสียงยาวตามเดิม

ก. เติมรูปวรรณยุกต์แล้วออกเสียงสั้น เช่น เดน – เด่น, เลน – เล่น

ข. เติมรูปวรรณยุกต์แล้วยังคงออกเสียงยาวตามเดิม เช่น หาม – ห้าม, ดวง – ด้วง

NOTE : คำในภาษาไทยทุกคำจะมีเสียงวรรณยุกต์ทั้งหมด แม้ว่าคำนั้นจะไม่มีรูปวรรณยุกต์ก็ตาม เช่น

- คำว่า “ หนึ่ง” รูปวรรณยุกต์ คือ ไม้เอก เสียงวรรณยุกต์ คือ เสียงเอก

- คำว่า “ สอง” ไม่มีรูปวรรณยุกต์ เสียงวรรณยุกต์ คือ เสียงจัตวา

- คำว่า “ สาม” ไม่มีรูปวรรณยุกต์ เสียงวรรณยุกต์ คือ เสียงจัตวา

- คำว่า “ สี่” รูปวรรณยุกต์ คือ ไม้เอก เสียงวรรณยุกต์ คือ เสียงเอก

การประสมอักษร

           การประสมอักษร คือ การนำอักษรไทย คือ สระ พยัญชนะ และวรรณยุกต์ มาประสมกันเป็นพยางค์ หรือคำ เช่น คำว่า “ เปล่ง” เกิดจากการประสมอักษร ดังนี้

- สระ คือ สระเอ

- พยัญชนะต้น คือ ป.

- วรรณยุกต์ คือ ไม้เอก

- ตัวสะกด คือ ม.

วิธีการประสมอักษร มี ๔ วิธี คือ

           ๑.) ประสม ๓ ส่วน ประกอบด้วย พยัญชนะต้น สระ และวรรณยุกต์มารวมกัน

ได้แก่ คำที่อยู่ในแม่ ก กา (คำที่ไม่มีตัวสะกด)

เช่นแม่ ตี พี่ มา นี มี นา

           ๒.) ประสม ๔ ส่วน ประกอบด้วย พยัญชนะต้น สระ วรรณยุกต์ และตัวสะกด

ได้แก่ คำที่มีตัวสะกด แต่ไม่มีตัวการันต์

เช่น น้อง สาว สวย เพื่อน บ้าน เขียน จดหมาย

           ๓.) ประสม ๔ ส่วนพิเศษ ประกอบด้วย พยัญชนะต้น สระ วรรณยุกต์ และตัวการันต์

ได้แก่ คำที่มีตัวการันต์ แต่ไม่มีตัวสะกด

เช่น เล่ห์ เมล์ เท่ห์

           ๔.) ประสม ๕ ส่วน ประกอบด้วย พยัญชนะต้น สระ วรรณยุกต์ ตัวสะกด และตัวการันต์

ได้แก่ คำที่มีทั้งตัวสะกด และตัวการันต์

เช่น สิงห์ โอษฐ์ กัณฑ์ พิมพ์ สัตย์ ศิษย์ ศูนย์

ทบทวนความรู้ : พิจารณาพยางค์ต่อไปนี้ว่าเป็นการประสมอักษรกี่ส่วน และแยกส่วนประกอบของแต่ละพยางค์ด้วย